Максат: балаларны «Бисмилләәһир-рахмәәнир-рахиим», «Ләә иләһә иләАллаһ» тәсбихлары белән таныштыру, мәгънәсен аңлату. Сөйләмнәрен матур, күркәм итәргә өйрәтү. Яңа өйрәнгән һәм үткән шөгыльдә өйрәнгән тәсбихларны сөйләмнәрендә кулланырга өйрәтү. Иң гади әдәплелек кагыйдәләрен өйрәтү. Сөйләмне күркәм, мәгънәле сүзләр белән баету күнекмәләре бирү.
Җиһазлар: кисеп ясалган зур чәчәк. (Таҗ бөртекләре артына сораулар язылган.)
– Балалар, минем яныма килегез әле, мин сезгә бүген бер серле сүз алып килдем. Балаларны ярымтүгәрәк ясап утырту. «Ватык телефон» уены оештыру. «Бисмилләһ» сүзен әйтү. Безнен телефон аша нинди сүз йөрде? – «Бисмилләһ» сүзе.
– Балалар, сез бу сүзне беләсезме? Ишеткәнегез бар идеме? (Балалар фикерен тыңлау.)
– Әйе, балалар. Бу сүзне сезнең әбиләрегез әйтә, әниләрегез әйтә. Ни өчен әйтәләр икән соң аны?
– Без яшәгән җирне, кешеләрне кем бар иткән?
– Аллаһ бар иткән.
– Бик дөрес әйттегез, балалар, бу җиһанны Аллаһ бар иткән. Һәм шуңа да нәрсә генә эшләсәң дә Аллаһ исеме белән башларга кирәк. Менә Бисмилләһ сүзе Аллаһ исеме белән дигәнне аңлата. Кешеләр ясаган машиналар, әниләр теккән күлмәкләр – барысы да Аллаһ рәхмәте белән эшләнә дидек. Кешеләрне шундый акыллы итеп яраткан Аллаһ рәхмәтле, ягъни шәфкатьле, мөмкинлек бирүче. Шуңа да без Бисмилләһ сүзе янына шушы ике сүзне дә өстәп Бисмилләәһиррахмәәнир-рахиим дип әйтәбез. Эшебез, көнебез шушы сүз белән башланса гына хәерле була, ягъни нәтиҗәсе әйбәт була, безгә, кешеләргә шатлык китерә. Әйдәгез шушы сүзне кабатлап әйтик әле. (Балалар белән аерым-аерым һәм бергәләп Бисмилләәһир-рахмәәнир-рахиим сүзен кабатлау.) Тәрбияче балаларга бик матур итеп ясалган чәчәк күрсәтә. – Балалар, Сөбханаллаһ, карагыз әле, нинди матур чәчәк. Бу чәчәк таҗлары артына сораулар язылган. Сез шул сорауларга җавап бирә белерсезме икән? Карап карыйк әле. Белсәгез, бу матур чәчәк безнең бүлмәдә калыр. Тәрбияче сорауларны укый.
– Йокыдан торганда нинди сүз белән торабыз? (Бисмилләәһир-рахмәәнир-рахиим. Хәерле көн). – Нинди матур күлмәк дип сокланганчы нинди сүз әйтәбез? (Сүбхәналлаһ.)
– Ашый башлаганда нинди сүз белән башлыйбыз, башкаларга нәрсә дип әйтәбез? (Бисмилләәһир-рахмәәнир-рахиим. Тәмле булсын.)
– Ашаганда сиңа тәмле булсын дисәләр? (Рәхмәт.)
– Ашап бетергәч нәрсә дип әйтәбез? (Аллаһу әкбәр, Әлхәмделилләһ дип һәм ризык әзерләүчеләргә Аллаһның рәхмәте булсын дибез.)
– Сезнең хәлегез ничек? (Әлһәмделилләһ. Бик әйбәт.)
– Йокларга ятканда нәрсә дип әйтәбез? (Бисмилләһ. Тыныч йокы.)
– Аллаһны мактау ничек дип атала? (Тәсбих.)
– Иптәшеңнең аягына ялгыш баскач нәрсә дип әйтергә? (Гафу ит, ялгыш булды.)
– Кеше өенә кергәндә нәрсә дип әйтергә? (Керергә ярыймы? Исәнмесез. Белсәләр, Әссәләмегаләйкем.)
– Өйдән чыгып киткәндә? (Бисмилләһ. Сау булыгыз.)
– Әниләр эшкә киткәндә? (Исән-сау йөрегез, Аллаһ ярдәм итсен. Хәерле юл.)
– Әнидән шарф бәйләүне ничек итеп сорыйбыз? (Миңа шарф бәйләргә булыша алмассызмы?)
– Шарф бәйләгәч нәрсә дип әйтәбез? (Рәхмәт!)
– Ләә иләһә илә Аллаһ сүзе нәрсәне аңлата? Балалар, сез әле бу сүзне белмисез, бу яңа сүз, ул Аллаһ бер генә дигәнне аңлата. Һәм бу Аллаһка иң зур мактау. Бу сүзне әйткән кеше бөтен җиһанны ягъни җир, суларны, күкләр, болытларны – гомумән бөтен нәрсәне дә Аллаһ бар иткәнгә ышана. Сез дә ышанасызмы?
– Әйе, ышанабыз. Әйдәгез, алайса дисбеләребезне алыйк та Ләә иләһә илә Аллаһ тәсбихын бергәләп әйтик әле. (Дисбе белән 99 мәртәбә Ләә иләһә илә Аллаһ тәсбихен әйтү.)
Әхмәтҗанова Разия,
Балтач районы Шубан авылы
мәчете каршындагы курслар мөгаллимәсе
